Gaitada Gizli Kan Testi Neden Yapılır?
Gaitada gizli kan testi, dışkıda gözle görülemeyecek seviyelerdeki kanamaları tesbit etmek için yapılan bir testtir. Sindirim sisteminin herhangi bir bölgesinden kaynaklanan az miktardaki kanamaları tespit edebilir.
Gaitada gizli kan testi negatif: Normal kabul edilir. Dışkıda kan tespit edilememiştir. Testin pozitif çıkmasısindirim sisteminde gizli bir kanama olduğunu ve dışkıda kan tespit edildiğini gösterir. Buradaki “gizli” kelimesinden kasıt, kanın gözle görülemediği halde testte tesbit edilmesidir.
Bu testin duyarlılığı kanamanın yeri ve miktarına göre değişkenlik gösterir. Duyarlı bir test bağırsaklardan sızan 2 ml kanı bile tespit edebilir.
- Sindirim sistemi kanserleri için tarama testi olarak kullanılır. Özellikle riskli bireylerin, 50 yaş üstü erkek ve kadınların her yıl dışkıda gizli kan testi yaptırmaları önerilmektedir.
- Açıklanamayan demir eksikliği ve buna bağlı gelişen kansızlığı (anemiyi) araştırmak için yapılabilir.
- Sindirim sistemi poliplerinin, divertiküllerin taranmasında kullanılmaktadır.
- Mide kanaması şüphesi olanlarda yardımcı tetkik olarak yapılabilir.
Gaitada Gizli Kan Pozitifliği;
Dışkıda gizli kan testinin pozitifliği her zaman ciddi bir değerlendirme gerektirir. Buna neden olan hastalıkları sıralayalım.
Polipler
Bağırsaklarda ortaya çıkan parmaksı mukozal uzantılardır. Genellikle iyi karakterde olan poliplerin bazı tipleri kansere dönüşebilmektedir. Bundan dolayı bazı polip tipleri çıkarılır.
Bağırsaklarda gelişen iyi huylu tümörler (adenomlar) de dışkıda kanamaya neden olabilir.
Kanserler
Gerek mide gerekse kolon (kalın bağırsak) kanseri dışkıda kanamaya ve gizli kan testinin pozitif çıkmasına neden olabilir.
Kolon (kalın bağırsak) kanserleri erken dönemlerde sadece kansızlık ve dışkıda gizli kanama ile kendini gösterebilir. Özellikle sağ kolon kanserlerinde gözle görülemeyecek seviyelerde, sızıntı şeklinde kanamalar olur. Bu da uzun süreçte kişide demir eksikliğine ve buna bağlı kan düşüklüğüne (anemiye) neden olur. Bundan dolayı erkeklerde ve menapoz sonrası kadınlarda tespit edilen kansızlıklar kolon kanseri açısından tarama gerektirebilir.
Mide ülseri kanaması
Mide ülserleri (yaraları) sızıntı şeklinde, gözle tespit edilemeyen kanamalara neden olabilir. Eğer ülser ilerlerse ciddi kanamalar da gelişebilir.
Divertikül
Bağırsak duvarında dışarıya doğru balonlaşma olmasıdır. Genellikle uzun süre kabızlık şikayeti olan kişilerde görülür.
İskemik Kolit
Bağırsaklara yeterli kanın gelmemesi nedeniyle bağırsak beslenmesinin bozulması sonucu oluşur. Bağırsağı besleyen damarlarda daralma, tıkanma nedeniyle bağırsağa gelen kan akımı azalır. Karın ağrısı ile birlikte gaitada gizli kan görülebilir. Dışkıdaki kan gözle görülebilecek seviyelerde de olabilir.
İltihabi bağırsak hastalıkları
Ülseratif kolit ve crohn hastalıklarında karın ağrısı, ishal ve dışkıda kan görülebilir. Kanamanın gözle görülemeyecek kadar az olduğu durumlarda ise gaitada gizli kan testi pozitif çıkmaktadır.
Gaitada gizli kan pozitifliği yapabilecek diğer hastalıklar:
- Karın travmaları
- Bağırsak enfeksiyonları (dizanteri gibi)
- Pıhtılaşma bozuklukları (kanama diyatezi)
- Bazı damar iltihapları: poliarteritis nodosa,
- Mide fıtığı
- Amiloidoz
- Hematobili (safra kanalında kanama olması)
- Kaposi sarkomu: AIDS’te sık görülen bir kanserdir.
- Hemoroid (basur) varlığında kanamalar genellikle gözle görülür. Ancak görülemeyecek kadar az olan kanamalar dışkıda gizli kan pozitifliğine neden olabilir.
- Anal fissür: Makattaki çatlaklardan kanama olabilir.
Testin Yorumlanması
Testin pozitif çıkması tek başına teşhis koydurmadığı gibi negatif çıkması da kişinin tamamen sağlıklı olduğu anlamına gelmez. Örneğin kolon kanseri olduğu halde, kanserden kanama olmazsa kişinin testi negatif gelebilir. Ya da testi pozitif olan birinde kanın kaynağı basit bir diş kanaması veya yutulan bir miktar kan olabilir. Bu konudaki en sağlıklı değerlendirmeyi sadece doktorunuz yapabilir.
Gaitada gizli kan testinin yalancı pozitifliği
Yalancı pozitiflik, dışkıda kan olmadığı halde testin pozitif çıkmasıdır. Bunu engellemek için testten önceki 7 gün boyunca ağrı kesici ilaçların, c vitamini takviyelerinin ve yüksek c vitamini içeren besinlerin alınması önerilmez. Kalp hastalığı nedeniyle aspirin kullananların bu konuyu doktorlarına danışmaları önerilir. Testten önceki 3 gün boyunca kırmızı et ve ciğer tüketimi önerilmez. [1]
Gaitada gizli kan testi pozitif olanlarda, kanamanın kaynağını belirlemek için doktorunuz tarafından kolonoskopi veya endoskopi önerilebilir. Kişinin yaşına, hikayesine, muayene bulgularına göre yapılacak işlemler belirlenir.
Gaitada Gizli Kan Testi Neden Yapılır?
Gaitada gizli kan testi, dışkıda gözle görülemeyecek seviyelerdeki kanamaları tesbit etmek için yapılan bir testtir. Sindirim sisteminin herhangi bir bölgesinden kaynaklanan az miktardaki kanamaları tespit edebilir.
Gaitada gizli kan testi negatif: Normal kabul edilir. Dışkıda kan tespit edilememiştir. Testin pozitif çıkmasısindirim sisteminde gizli bir kanama olduğunu ve dışkıda kan tespit edildiğini gösterir. Buradaki “gizli” kelimesinden kasıt, kanın gözle görülemediği halde testte tesbit edilmesidir.
Bu testin duyarlılığı kanamanın yeri ve miktarına göre değişkenlik gösterir. Duyarlı bir test bağırsaklardan sızan 2 ml kanı bile tespit edebilir.
- Sindirim sistemi kanserleri için tarama testi olarak kullanılır. Özellikle riskli bireylerin, 50 yaş üstü erkek ve kadınların her yıl dışkıda gizli kan testi yaptırmaları önerilmektedir.
- Açıklanamayan demir eksikliği ve buna bağlı gelişen kansızlığı (anemiyi) araştırmak için yapılabilir.
- Sindirim sistemi poliplerinin, divertiküllerin taranmasında kullanılmaktadır.
- Mide kanaması şüphesi olanlarda yardımcı tetkik olarak yapılabilir.
Gaitada Gizli Kan Pozitifliği;
Dışkıda gizli kan testinin pozitifliği her zaman ciddi bir değerlendirme gerektirir. Buna neden olan hastalıkları sıralayalım.
Polipler
Bağırsaklarda ortaya çıkan parmaksı mukozal uzantılardır. Genellikle iyi karakterde olan poliplerin bazı tipleri kansere dönüşebilmektedir. Bundan dolayı bazı polip tipleri çıkarılır.
Bağırsaklarda gelişen iyi huylu tümörler (adenomlar) de dışkıda kanamaya neden olabilir.
Kanserler
Gerek mide gerekse kolon (kalın bağırsak) kanseri dışkıda kanamaya ve gizli kan testinin pozitif çıkmasına neden olabilir.
Kolon (kalın bağırsak) kanserleri erken dönemlerde sadece kansızlık ve dışkıda gizli kanama ile kendini gösterebilir. Özellikle sağ kolon kanserlerinde gözle görülemeyecek seviyelerde, sızıntı şeklinde kanamalar olur. Bu da uzun süreçte kişide demir eksikliğine ve buna bağlı kan düşüklüğüne (anemiye) neden olur. Bundan dolayı erkeklerde ve menapoz sonrası kadınlarda tespit edilen kansızlıklar kolon kanseri açısından tarama gerektirebilir.
Mide ülseri kanaması
Mide ülserleri (yaraları) sızıntı şeklinde, gözle tespit edilemeyen kanamalara neden olabilir. Eğer ülser ilerlerse ciddi kanamalar da gelişebilir.
Divertikül
Bağırsak duvarında dışarıya doğru balonlaşma olmasıdır. Genellikle uzun süre kabızlık şikayeti olan kişilerde görülür.
İskemik Kolit
Bağırsaklara yeterli kanın gelmemesi nedeniyle bağırsak beslenmesinin bozulması sonucu oluşur. Bağırsağı besleyen damarlarda daralma, tıkanma nedeniyle bağırsağa gelen kan akımı azalır. Karın ağrısı ile birlikte gaitada gizli kan görülebilir. Dışkıdaki kan gözle görülebilecek seviyelerde de olabilir.
İltihabi bağırsak hastalıkları
Ülseratif kolit ve crohn hastalıklarında karın ağrısı, ishal ve dışkıda kan görülebilir. Kanamanın gözle görülemeyecek kadar az olduğu durumlarda ise gaitada gizli kan testi pozitif çıkmaktadır.
Gaitada gizli kan pozitifliği yapabilecek diğer hastalıklar:
- Karın travmaları
- Bağırsak enfeksiyonları (dizanteri gibi)
- Pıhtılaşma bozuklukları (kanama diyatezi)
- Bazı damar iltihapları: poliarteritis nodosa,
- Mide fıtığı
- Amiloidoz
- Hematobili (safra kanalında kanama olması)
- Kaposi sarkomu: AIDS’te sık görülen bir kanserdir.
- Hemoroid (basur) varlığında kanamalar genellikle gözle görülür. Ancak görülemeyecek kadar az olan kanamalar dışkıda gizli kan pozitifliğine neden olabilir.
- Anal fissür: Makattaki çatlaklardan kanama olabilir.
Testin Yorumlanması
Testin pozitif çıkması tek başına teşhis koydurmadığı gibi negatif çıkması da kişinin tamamen sağlıklı olduğu anlamına gelmez. Örneğin kolon kanseri olduğu halde, kanserden kanama olmazsa kişinin testi negatif gelebilir. Ya da testi pozitif olan birinde kanın kaynağı basit bir diş kanaması veya yutulan bir miktar kan olabilir. Bu konudaki en sağlıklı değerlendirmeyi sadece doktorunuz yapabilir.
Gaitada gizli kan testinin yalancı pozitifliği
Yalancı pozitiflik, dışkıda kan olmadığı halde testin pozitif çıkmasıdır. Bunu engellemek için testten önceki 7 gün boyunca ağrı kesici ilaçların, c vitamini takviyelerinin ve yüksek c vitamini içeren besinlerin alınması önerilmez. Kalp hastalığı nedeniyle aspirin kullananların bu konuyu doktorlarına danışmaları önerilir. Testten önceki 3 gün boyunca kırmızı et ve ciğer tüketimi önerilmez. [1]
Gaitada gizli kan testi pozitif olanlarda, kanamanın kaynağını belirlemek için doktorunuz tarafından kolonoskopi veya endoskopi önerilebilir. Kişinin yaşına, hikayesine, muayene bulgularına göre yapılacak işlemler belirlenir.